Yönetim Bilgi Sistemi Ders Notları

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

Transistörler ilk kez ikinci kuşak bilgisayarlarda kullanılmıştır.

İnformel bilgi kaynakları çok az sayıda sayısal bilgi içerirler. Güvenilir değildirler. İçerdikleri bilgilerin dolaşım hızı çok yüksektir. İçerdikleri bilgiler tam değildir.

Sistem sınıflandırmaları: açık, statik, dinamik, deterministik.

İşletme bir sistem olarak ele alındığında, işletmenin alt sistemleri: pazarlama, finansman, personel, üretim

Sistemlerde, farklı noktalardan yola çıkılarak aynı nihai duruma ulaşabilmeye eşsonuçluluk denir.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre, yöneticilerin kurum politikalarını ve eylemlerini örgüt dışındaki kişilere açıklaması "sözcü rolü" kapsamındadır.

İşlem temelli sistemler büyük miktarlardaki veriyi, çabuk, ucuz ve doğru olarak işleme amacını taşır.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre yöneticilerin, çalışanların motive edilmesi örgütte kadrolaşmanın sağlıklı ve tam olmasının sağlanması gibi sorumlulukları "lider rölü" kapsamındadır.

Bilgi sistemleri bölümü ile diğer bölümler arasında çatışmaya neden olan faktörler: Bilgisayarcıların özel terimlerle farklılaşan konuşma dili, Maaşlardaki farklılık, İş tatminsizliği, kaynakların ortaklaşa kullanılma zorunluluğu

Fark yönetimi, herhangi bir polinomun basit toplama işlemlerine dönüştürülebilmesi için yürütülen matematik işlemler olarak tanımlanır.

Beşinci kuşak bilgisayarlar ile diğer kuşak bilgisayarların ortak özelliği bilgiyi işlemedir.

İkili sistemde 100110 sayısının ondalık sistemdeki karşılığı 38 dir.

Merkezi işlem biriminin alt birimleri arasındaki paralel bağlantı biçimine veri iletişim yolu denir.

Farklı bilgisayarların birbiriyle haberleşmelerinde yaygın olarak kullanılan standart kodlama sistemleri EBCDIC ve ASCII 'dir.

1 Tr (terabayt) 1024*1024*1024*1024 bayttır.

Bir mikro işlemcinin saat hızı 150 Mhz ve ortalama bir komutun 15 alt aşaması var ise, bu bilgisayarın hızı 10 mips'dir.

Fare, bilgisayarda ekrandaki imlecin hareketini kontrol etmek için kullanılan bir araçtır.

Veri toplama işleminin temel aşamaları: veri yaratma, veri aktarımı, veri dönüştürme, veri girişi.

480x640 gibi bir ekrana sığdırılan piksel sayısını veren bağıntılara çözünürlük denir.

RAM dahili veri saklama birimidir. Disk, disket, teyp, CD-ROM harici veri saklama birimidir.

Disk ve disketlerin ilk kez kullanılmalarından önce yapılması zorunlu işleme biçimlendirme denir.

Lazer ışığı ile disk yüzeyi üzerinde çukurlaroluşturularak kayıt yapılan veri saklama birimioptik disktir.

İlişkisel veritabanı yapısı, uygulama geliştirmede esneklik sağlar.

Her bir kaydı 100 bayt olan 800 kayıtlık bir kütük, kontrol amaçlı bit değerleri eklenmeden hızı 1600 bps olan bir iletişim hattından 400 sn'de iletilir.

Düşük hızlı cihazlardan gelen sinyalleri biriktirip, yeterli yoğunluğa ulaşınca çok hızlı bir biçimde alıcıya aktaran aygıta yoğunlaştırıcı denir.

Örgütün her biriminde kendilerine özgü bilgi işlem faaliyetlerini rahatlıkla yürütebilecek yeterli işlem gücü ve kapasitesi olan bilgisayar sisteminin bulunduğu bilgi işlem yaklaşımına "dağıtılmış bilgi işlem" denir.

İş kontrol yazılımı; kendiliğinden yükleme, çalıştırma ve gereksinim duyulan veriyi sağlama gibi işlevleri yürütür.

OS/2, mikrobilgisayar işletim sistemlerinden biridir.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre, çalışanlardan hasta olanların ziyaret edilmesi, törenlerde kuruluşun temsil edilmesi gibi görevler sembolik başkan rolü kapsamındadır.

Bilgisayarın temel özellikleri: Elektronik olması, genel amaçlı olması, yüklü program ile çalışması, ikili sayı sistemini kullanması

Bilgisayara aktarılacak doküman üzerine, daha önceden özel olarak basılmış karakterleri okuyabilen girdi aracı optik karakter okuyucudur.

Yazıcı alırken gözönüne alınan temel kriterler: Fiyat, baskı hızı, baskı kalitesi, renkli çıktı verebilme.

Kurum içi bilgi sistemini oluştururken bütünsel bir veri tabanı yaklaşımını benimsemenin kuruma sağlayacağı temel yararlar: veriye daha etkin ulaşılması, verinin tutarlılığında artış olması, uygulama yazılımlarını geliştirmenin kolaylaşması, bilgi sisteminin bakım ve işletiminin kolaylaşması.

İletişim hızı en yüksek olan iletişim hattı fiber-optik kablodur.

Girdi/Çıktı programları , merkezi işlem birimi ile daha yavaş çalışan dış birimler arasındaki iletişimi düzenleyerek birçok işlemin aynı anda gerçekleştirilebilmesini sağlar.

BASIC, bir yorumlayıcı dil olarak ortaya çıkmıştır.

C, işlem hızının çok önemli olduğu sistem yazılımları ve işletim sistemi yazılımları geliştirmek için tasarlanmıştır.

Bir grup karar vericinin işbirliği ve tartışması sonucu ortaya çıkan kararlara havuz ilişkili kararlar adı verilir.

Uzman sistemi oluşturan temel bileşkeler: Bilgi tabanı, yorum mekanizması, açıklama modülü, kullanıcı ara birimi

Bir bilgi kütüğünün son yedeklemesinden sonra değişen kayıtlarının bir kopyasının tutulması yöntemine artık yedekleme denir.

Veri tabanı yöneticisinin görevleri: Kuruluşun veri tabanını tasarlamak, Yeni yada değiştirilmiş sistemlerin bilgi gereksinimlerini incelemek, veri tabanının bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamak için denetimler koymak, veri tabanının yapısı ve bakımı için özellikler geliştirmek.

Kuruluş dışındaki bilgi sistemi kullanıcılarını eğitmek uç kullanıcı desteği uzmanının görevidir.

Varolan ve önerilen sistemlerin kullanıcılar ve yöneticiler için daha etkin betimlenmesi için kullanılan bir dizi kılavuz ve şemaya yapısal çözümleme denir.

Oluşturulan bir Varlık-İlişki Diyagramında bir satıcının birden fazla siparişi gerçekleştirmesi örneğindeki ilişki türü 1:N (bire çok)

Yönetim bilgi sisteminin uygulanmasında kullanılabilecek akış diyagramındaki eşkenar dörtgen karar anlamına gelir.

Yeni oluşturulan "Yönetim Bilgi Sistemi"'nin denenmesi aşamaları: Sınama prosedürlerinin uygulanması, Formların ve raporların sınanması, her programın ayrı ayrı denenmesi, test problemleri kanalıyla tüm programların sistemin bütününde sınanması

Nolan tarafından geliştirilen modele göre, örgütlerdeki bilgi sistemlerinin gelişimi aşamaları: Başlatma, Yaygınlaşma, Denetim, Olgunluk.

Örgütte kullanılacak bilgi sistemini seçerken göz önüne alınan temel ölçütler: Uygulamanın stratejik önemi, Örgütte benimsenme olasılığı, Uygulamanın ekonomik geçerliliği, Uygulamanın risk yarar profili.

Peter Senge'ye göre örgütlerin öğrenen örgütlere dönüşmelerinde kullanılabilecek yöntemler: Birlikte düşünme, Kişisel ustalık, sistem düşüncesi, Paylaşılan vizyon

Kendi kendini çoğaltıp başka bilgisayar ortamlarına kopyalanan ve programlar çalıştırıldığında onlara zarar veren programlara virüs denir.

Bilgi sistemleriyle, bireylerin özel yaşamlarına yapılan müdaheleler: Müşteri bilgilerinin başka ürünlerin pazarlanması için kullanılması. Bireylerin özel konuşmalarının dinlenmesi ve kaydedilmesi, Bireylerin her an nerede olduklarının belirlenmesi. Kişisel dosyaların izinsiz kullanılması.

Üretilen ve kaydedilen bilgilerin dolaşım hızının düşüklüğü sorunu, yerel ve geniş bilgi ağlarının geliştirilmesi sayesinde sona ermiştir.

Bilgi sistemleri konusundaki yayınlar, genellikle Formel bilgi kaynağı üzerinde yoğunlaşmıştır.

İnsanın vücudu sıcaklığının çevre koşullarındaki tüm değişmelere karşın sabit kalması dinamik denge durumuna örnektir.

Sistem kuramına göre sistemin bileşenleri: Sistem arabirimleri, Sistem çevresi, Sistem girdileri, Sistem sınırı.

İşlem temelli sistemler, büyük miktardaki veriyi çabuk ucuz ve doğru olarak işleme amacını taşır.

Mintzberg'in yaptığı sınıflamaya göre yöneticilerin, çalışanların motive edilmesi örgütte kadrolaşmanın sağlıklı ve tam olmasının sağlanması gibi sorumlulukları lider rolü kapsamındadır.

İş ortamındaki yazılı, sözlü ve görüntülü mesajları yaratan, saklayan değiştiren, gösteren veya ileten bilgi sistemi ofis otomasyon sistemidir.

Kredi kaynaklarının değerlemesi, örgüt hiyerarşisinde işletme denetimi faaliyetlerinden biridir.

Herhangi bir polinomun basit toplama işlemlerine dönüştürülebilmesi için yürütülen matematik işlemlere Fark yöntemi denir.

Bir mikroişlemcide ortalama bir komutun 8 alt aşaması varsa ve saat hızı 32 Mhz ise, bu bilgisayarın hızı 4 mips'dir.

Saat frekansı, bilgisayar yongasının çalışma hızını belirler.

Bilgisayarlardaki çıktı araçları: Ekran, Hoparlör, Grafik çizim aracı, Lazer yazıcı

Bilgisayarlarda veri algılama birimleri: Metin ve el yazısı tanıma cihazı. Manyetik mürekkep karakter okuyucu. Optik işaret okuyucu. Optik karakter okuyucu.

Harici veri saklama birimleri: Disk, Disket, Teyp, CD-ROM

Veri tabanında rakam, metin, sembol ve şekillerin saklandığı gruplardan her birine Alan denir.

Yerel ağdan ana bilgisayara yapılan bağlantıya Çoklayıcı denir.

Doğrudan kullanıcının amaçladığı işleri yürütmek için geliştirilmiş programlara Uygulama yazılımları denir.

Kişisel bilgisayarlarda en yaygın olarak kullanılan işletim sistemi MS-DOS

Karar destek sistemlerinin temel özellikleri: Yöneticilerin kişisel tercihlerine uyum gösterme. Yönetim kararlarına ve üst kademe yöneticilerine odaklı olma. Esnek bir yapıda olma. Kullanıcı tarafından başlatılma ve denetlenme.

Verilerin çeşitli nedenlerle kaybedilmesi olasılığına karşı kopyalarının alınmasına yedekleme denir.

Bilgi sistemlerindeki geleneksel sistem yaşam çevriminin aşamalarının sırası: Tasarım, Programlama, Eğitim, Kurma, İşletim

Sistem çözümlemesi, tasarımı ve programlaması için önerilen yapısal tekniklerin amaçları: Üretkenliği artırmak, İletişimi iyileştirmek, Sistem projelerinin süresini kısaltmak, Hataları azaltmak.

Örgütsel değişime karşı, bu değişimden etkilenenlerin gösterdikleri dirence Sosyal adalet denir.

Tam otomasyondan beklenebilecek yararlar: Veri merkezinde çalışanların yaşam kalitesinin yükselmesi, Operasyonlarda üretimin yükselmesi, Veri merkezlerinde esnekliğin artması, Veri merkezi hizmetlerinin kalitesinin artması.

Bilgi sistemlerinin istihdam üzerindeki etkileri: Küçük parçalara bölünmüş kendini tekrarlayan işlerin otomatikleşmesi, Çok sayıda meslek grubunun bilgisayar kullanımı nedeniyle doğasının değişmesi, Belirli işler için insangücü gereksiniminin ortadan kalkması, Teknoloji kullanımının yol açtığı işsizliğin %10'lara çıkması.

İngiltere'de Veri Koruma Yasası ile belirlenen veri koruma ilkeleri: Veriler yasal ve uygun koşullarda toplanmalıdır. Kayıtlar doğru ve güncel olmalıdır. Veriler, olası kayıplara ve sızmalara karşı iyi korunmalıdır. Veriler amaçların gerektirdiğinden daha uzun süre saklanmamalıdır.